ไข่ผำ Super Food อาหารแห่งอนาคต Future Food Policy

ไข่ผำ หรือ ผำ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Wolffia globosa) เป็นพืชน้ำจิ๋วที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยโปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ สามารถนำมาใช้เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ หรือเป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมอาหารและอาหารสัตว์

แนวทางการเพาะเลี้ยงไข่ผำแบบอินทรีย์
1) การเลือกพื้นที่เพาะเลี้ยง
ควรเป็นพื้นที่ที่ได้รับแสงแดดเพียงพอ (ประมาณ 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) มีแหล่งน้ำสะอาด และสามารถควบคุมคุณภาพน้ำได้ ห่างไกลจากแหล่งปนเปื้อน เช่น น้ำเสียจากอุตสาหกรรม หรือสารเคมีจากภาคเกษตร
2) การเตรียมน้ำและแหล่งอาหาร
ใช้น้ำสะอาดปราศจากสารเคมี หรือคลอรีน (หากใช้น้ำประปาต้องพักน้ำก่อน 1 คืน) ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ เช่น น้ำหมักมูลไส้เดือน เพื่อให้แร่ธาตุที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของไข่ผำ ควบคุมค่า pH ให้อยู่ในช่วง 6.5-7.5
3) วิธีเพาะเลี้ยงไข่ผำ
นำไข่ผำพันธุ์ดีมาปล่อยลงในบ่อเพาะเลี้ยง (บ่อผ้าใบ หรือกะมั่ง) หมั่นเติมสารอาหารตามความเหมาะสมทุก 7-10 วัน ควบคุมปริมาณไข่ผำให้เหมาะสม ไม่ให้แน่นเกินไป เพื่อลดปัญหาการขาดออกซิเจน
4) การดูแลและจัดการฟาร์มไข่ผำแบบอินทรีย์
การจัดการศัตรูพืชและตะไคร่น้ำ : ใช้วิธีชีวภาพ เช่น การปล่อยปลากินพืชที่ไม่กินไข่ผำ
การเปลี่ยนน้ำ : ควรเปลี่ยนน้ำบางส่วนทุก 2-3 สัปดาห์ เพื่อลดของเสียสะสม
การเก็บเกี่ยว : สามารถเก็บเกี่ยวทุก 15 วัน และนำไปล้างน้ำให้สะอาดก่อนนำไปใช้หรือแปรรูป

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น
1) ลดขยะและของเสียในฟาร์ม
ใช้มูลไส้เดือนและวัสดุอินทรีย์ในการบำรุงไข่ผำ แทนการใช้สารเคมี ลดของเสียจากฟาร์ม โดยนำไปหมักเป็นปุ๋ยอินทรีย์
2) ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ไม่ใช้ปุ๋ยเคมีที่มีส่วนทำให้เกิดการปล่อยไนตรัสออกไซด์ (N₂O)ระบบน้ำหมุนเวียนช่วยลดการใช้ทรัพยากรน้ำและลดของเสีย
3) รองรับมาตรฐานการค้าด้านสิ่งแวดล้อมโลก
การเพาะเลี้ยงไข่ผำแบบอินทรีย์สามารถผ่านมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ เช่น Organic Thailand หรือ มาตรฐานเกษตรอินทรีย์สากล สามารถต่อยอดพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

ที่มา : นางสาวณัฐชา บุญอินทร์ Young Smart Farmer อำเภอบางบัวทอง สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดนนทบุรี และกองนโยบายเทคโนโลยีเพื่อการเกษตรและเกษตรกรรมยั่งยืน สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์