หมู่บ้าน “คชานุรักษ์” จัดตั้งขึ้นภายใต้ “โครงการพัชรสุธาคชานุรักษ์” เพื่อให้เป็นตัวอย่างของชุมชนที่ได้ดำเนินงานแก้ไขปัญหาช้างป่าตามความเหมาะสมของสภาพพื้นที่และบริบททางสังคม สร้างองค์ความรู้เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสมดุลระหว่างคนกับช้างในระดับหมู่บ้านแล้วขยายผลเป็นเครือข่ายหมู่บ้านคชานุรักษ์ในพื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ภาคตะวันออก ได้แก่ จังหวัดฉะเชิงเทรา จังหวัดชลบุรี จังหวัดระยอง จังหวัดจันทบุรี และจังหวัดสระแก้ว ปัจจุบัน มีชุมชนนำร่องหมู่บ้าน “คชานุรักษ์” จำนวน 8 หมู่บ้าน