สศท.3 ติดตามโครงการศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ตามพระราชดำริ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น ลดรายจ่ายครัวเรือน ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น 
     

     นางสาวปวริศา ศิริกุล รักษาการในตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 3 อุดรธานี (สศท.3) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงผลการติดตามโครงการศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ตามพระราชดำริ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โดยมีศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ตามพระราชดำริ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย เป็นหน่วยงานหลัก และมีหน่วยงานสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในพื้นที่ร่วมบูรณาการอีก 10 หน่วยงาน ในส่วนของ สศท.3 เป็นหน่วยงานหลักในการติดตามผลการดำเนินงานและเสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงรูปแบบกระบวนการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ โครงการดังกล่าวจัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นศูนย์กลางผลิตพันธุ์สัตว์ต่าง ๆ ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และส่งเสริมขยายพันธุ์สัตว์ไปยังโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริและราษฎรที่ขาดแคลน รวมทั้งส่งเสริมพันธุ์สัตว์พันธุ์ดีให้กับราษฎรที่ยากจนในเขตพื้นที่ต่าง ๆ ที่อยู่ไม่ไกลจากศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ เพื่อให้ราษฎรสามารถเลี้ยงสัตว์ใช้เป็นอาหารโปรตีน อาจจะทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น โดยเริ่มดำเนินโครงการตั้งแต่ ปี 2558 ต่อเนื่องถึงปัจจุบัน
เพื่อให้การติดตามและประเมินผลโครงการเป็นไปอย่างต่อเนื่อง สศท.3 ได้ลงพื้นที่ติดตามความก้าวหน้าการดำเนินงานของโครงการในพื้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเกษตรกรกลุ่มตัวอย่างจำนวน 83 ราย จากจำนวนเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน 827 ราย ซึ่งเป็นผู้เข้าร่วมกิจกรรมภายใต้โครงการในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 และยังคงอยู่ในกระบวนการพัฒนาและขยายผลในปีงบประมาณ พ.ศ.2568 เพื่อประเมินผลสัมฤทธิ์ด้านรายได้ คุณภาพชีวิต และความยั่งยืนของการประกอบอาชีพการเกษตรในพื้นที่
     

     สำหรับโครงการดังกล่าวมีเป้าหมายสำคัญ คือ การอนุรักษ์ ฟื้นฟูและพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้มีความอุดมสมบูรณ์ มีการรวมกลุ่มเพื่อพัฒนาอาชีพและส่งเสริมการตลาด และประชากรในพื้นที่เป้าหมายมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นรวมทั้งหน่วยงานภาครัฐสามารถบริหารจัดการโครงการภายใต้ยุทธศาสตร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ภาครัฐมีการใช้จ่ายงบประมาณในการฝึกอบรม แจกปัจจัยการผลิต และพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน คิดเป็นร้อยละ 100 ซึ่งภาพรวมของโครงการเกษตรกรมีความพึงพอใจระดับมากที่สุด เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 11.92 และรายจ่ายครัวเรือนลดลงร้อยละ 15.23 ซึ่งกิจกรรมภายใต้โครงการ ประกอบด้วย 3 กิจกรรมหลัก ได้แก่

1) การอบรมถ่ายทอดความรู้ 11 หลักสูตร ครอบคลุมการเลี้ยงสัตว์ปีก การเลี้ยงปลา การทำการเกษตรตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การผลิตสมุนไพร การทำบัญชีต้นทุน การรวมกลุ่มสหกรณ์ และการผลิตไม้ผลตามแนวทาง BCG Model

2) การสนับสนุนปัจจัยการผลิต ได้แก่ ไก่ไข่ เป็ดไข่ สุกร พันธุ์ปลาตะเพียน พันธุ์ไม้ผล ต้นสมุนไพร

3) พัฒนาปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน กิจกรรมปรับปรุงฝายโครงการพระราชดำริสวนป่าดงน้อย แห่งที่ 4 ซึ่งพื้นที่ได้รับประโยชน์ 200 ไร่

     หากพิจารณาในแต่ละด้าน พบว่า ด้านเศรษฐกิจ เกษตรกรมีรายได้เฉลี่ย 10,706 บาท/ครัวเรือน/ปี เพิ่มขึ้นจากปีก่อน 1,140 บาท/ครัวเรือน/ปี หรือร้อยละ 11.92 โดยรายได้ส่วนใหญ่มาจาก ด้านประมง เพิ่มขึ้นร้อยละ 18.26 จากการขายปลาและการนำความรู้การเลี้ยงปลากินพืชในบ่อดินไปใช้ ส่วนด้านปศุสัตว์เพิ่มขึ้นร้อยละ 13.26 จากการจำหน่ายไข่ไก่ ขณะเดียวกัน เกษตรกรสามารถลดรายจ่ายครัวเรือนจากการนำผลผลิตมาบริโภค เฉลี่ย 2,733.73 บาท/ครัวเรือน/ปี หรือร้อยละ 15.23 โดยเฉพาะด้านปศุสัตว์ ลดลงร้อยละ 61.54 จากการนำไข่ไก่มาบริโภค และด้านประมง ลดลงร้อยละ 42.86 จากการนำปลา มาบริโภคแทนการซื้อ ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม เกษตรกรร้อยละ 93.30 มีส่วนร่วมในกิจกรรมชุมชน เช่น การดูแลพื้นที่สาธารณะ การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ และการปลูกป่า ส่วนร้อยละ 80.46 มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ด้านสิ่งแวดล้อม เกษตรกรลดการใช้สารเคมีร้อยละ 15.15 และลดใช้ปุ๋ยเคมีร้อยละ 13.33 ส่งผลให้ดินมีคุณภาพดีขึ้นร้อยละ 71.91 อย่างไรก็ตาม ยังพบข้อท้าทายที่ต้องแก้ไข เช่น เกษตรกรบางส่วนยังไม่มีความพร้อมด้านโรงเรือนสำหรับเลี้ยงสัตว์ การขาดแคลนน้ำ และการขนส่งปัจจัยการผลิตที่ต้องปรับปรุง ผลสำเร็จของโครงการนี้สะท้อนถึงประสิทธิผลของการบูรณาการจากหน่วยงานต่าง ๆ และการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ ทำให้เกษตรกรสามารถพึ่งตนเองได้ อย่างยั่งยืน สอดคล้องกับพระราชดำริในการยกระดับคุณภาพชีวิตราษฎรให้ดีขึ้น
     

     จากผลการดำเนินงานที่ผ่านมา สศท.3 ได้นำผลการติดตามโครงการศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ตามพระราชดำริ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ปีงบประมาณ 2567 เสนอต่อคณะกรรมการและคณะทำงานฯ พร้อมติดตามความก้าวหน้าในปี 2568 เพื่อสรุปผลและเสนอแนะแนวทางเพิ่มประสิทธิภาพ เช่น การพัฒนาพันธุ์สัตว์ให้เหมาะกับพื้นที่และการจัดการแหล่งน้ำให้เพียงพอ ทั้งนี้ โครงการยังคงดำเนินต่อเนื่องในปีงบประมาณ 2569 โดยสำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดเลย ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องบูรณาการจัดทำแผนปฏิบัติการเพื่อให้บรรลุผลอย่างเป็นรูปธรรม ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ สศท.3 โทร. 0 4229 2557 หรืออีเมล zone3@oae.go.th

ข่าว : ส่วนประชาสัมพันธ์ / ข้อมูล : สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 3 อุดรธานี