ทำความรู้จัก "มวนพิฆาต" ฮีโร่ตัวจิ๋วผู้พิทักษ์แปลงเกษตร
มวนพิฆาต Predatory stink bug หรือ Eocanthecona furcellata (Wolff) คือ ตัวห้ำ ที่มีคุณประโยชน์อย่างยิ่งในภาคการเกษตร โดยเป็นแมลงนักล่าที่ช่วยควบคุมสมดุลในระบบนิเวศของแปลงเพาะปลูก
- พฤติกรรมการล่า: ใช้ปากแบบแทงดูด (piercing-sucking) อันแหลมคม เจาะเข้าไปในตัวเหยื่อแล้วดูดกินของเหลวจากหนอนศัตรูพืช
- เหยื่อหลัก: คือเหล่าหนอนศัตรูพืชตัวร้าย เช่น หนอนเจาะสมอฝ้าย หนอนกระทู้ผัก และหนอนชนิดอื่น ๆ ที่มีลำตัวอ่อนนุ่ม
- การออกหากิน: สามารถออกหากินได้ทั้งกลางวันและกลางคืน และพบได้ทั่วไปในแปลงพืชผักและไร่ต่าง ๆ
วงจรชีวิต (Life cycle) ที่น่าสนใจ
- ไข่ (Eggs): ตัวเมียจะวางไข่เป็นกลุ่มเล็ก ๆ ไว้ใต้ใบพืช ลักษณะไข่จะกลม ใช้เวลาฟักประมาณ 4-5 วัน
- ตัวอ่อน (Nymphs): มีทั้งหมด 5 ระยะการลอกคราบ ลักษณะคล้ายตัวเต็มวัยแต่จะมีสีแดงสดและยังไม่มีปีก แต่ที่สำคัญคือเริ่มมีความสามารถในการควบคุมหนอนศัตรูพืช ตั้งแต่ระยะนี้แล้ว
- ตัวเต็มวัย (Adult): มีรูปร่างคล้ายโล่ ยาวประมาณ 10-12 มม. มีปีกที่พัฒนาเต็มที่ และมีต่อมกลิ่น (stink gland) ไว้สำหรับป้องกันตัวจากศัตรู
ประโยชน์ต่อเกษตรกรและเศรษฐกิจการเกษตร
- เป็นนักล่า ตามธรรมชาติ ช่วยควบคุมประชากรหนอนศัตรูพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสียหายของผลผลิต
- ลดการระบาดรุนแรงของหนอน โดยไม่ทำลายพืชผลหลักที่เพาะปลูก
- ส่งเสริมระบบเกษตรกรรมแบบผสมผสาน (IPM) ทำให้ลดการพึ่งพาสารเคมีกำจัดแมลง
- ช่วยลดต้นทุน การผลิตและเพิ่มความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อมและตัวเกษตรกรเอง
การอนุรักษ์และส่งเสริมให้มวนพิฆาตอาศัยอยู่ในแปลง ถือเป็นกลยุทธ์ที่ยั่งยืนและชาญฉลาดสำหรับเกษตรกรยุคใหม่