วันศุกร์ที่ 26 กันยายน 2568 เวลา 09.10-10.00 น. นางปารีณา สอนอาจ เกษตรและสหกรณ์จังหวัดอำนาจเจริญ มอบหมายกลุ่มสารสนเทศการเกษตร ดำเนินรายการวิทยุ “รายการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์พบเกษตรกร” ร่วมกับ นายสัตวแพทย์สถิตย์พงษ์ พรหมสถิตย์ นายสัตวแพทย์ชำนาญการพิเศษ หัวหน้ากลุ่มพัฒนาคุณภาพสินค้าปศุสัตว์ และ สัตวแพทย์หญิงภัณฑิรา วงศ์ก่อ นายสัตวแพทย์ปฏิบัติการ สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดอำนาจเจริญ ณ สวท.อำนาจเจริญ เพื่อประชาสัมพันธ์ข่าวสารโครงการ/กิจกรรมของหน่วยงาน ดังต่อไปนี้

           สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดอำนาจเจริญ (นำโดย นายสัตวแพทย์อภิชาติ ภะวัง ปศุสัตว์จังหวัดอำนาจเจริญ ที่ตั้งหน่วยงาน : ถนนชยางกูร ตำบลโนนหนามแท่ง อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ โทรศัพท์ 045-525650)

          1. ปศุสัตว์เตือนเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์เฝ้าระวังโรคร้ายที่มากับฤดูฝน

          1.1 โรคในโค-กระบือ โรคปากและเท้าเปื่อย โรคคอบวม และโรคไข้ดิน 

          1.1.1 โรคปากและเท้าเปื่อย  เป็นโรคติดต่อร้ายแรงในสัตว์กีบคู่ เช่น โค กระบือ แพะ แกะ และสุกร เกิดจากเชื้อไวรัส ซึ่งแพร่ระบาดได้รวดเร็วมาก พบตุ่มพองหรือแผลถลอกบริเวณ ปาก ลิ้น ริมฝีปาก เหงือก สัตว์กินอาหารลำบาก น้ำลายไหลมาก ติดต่อโดยตรงจากสัตว์ป่วย ผ่าน น้ำลาย น้ำมูก น้ำเหลืองจากแผล  ไม่ติดต่อสู่คน แต่สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจสูงมาก ทำให้ผลผลิตเนื้อและนมลดลง ฉีดวัคซีนป้องกันตามโปรแกรม โดยเฉพาะโค-กระบือ  แยกสัตว์ป่วย กักสัตว์เข้าใหม่ ทำความสะอาดและฆ่าเชื้ออุปกรณ์ โรงเรือน และรองเท้า-ยานพาหนะ รายงานเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ทันทีเมื่อสงสัยการระบาด

          1.1.2 โรคคอบวม ที่ชาวบ้านเรียกกัน มักหมายถึง โรคเฮโมรายิกเซพติซีเมีย  เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งเป็นโรคติดต่อร้ายแรงใน โคและกระบือ  มักเกิดฉับพลัน บางตัวตายโดยไม่ทันแสดงอาการ  มีไข้สูง หายใจหอบ คอบวม ใต้คอหรืออกบวม กดแล้วเจ็บ  ถ้าเป็นรุนแรง อาจตายใน 6–24 ชั่วโมง  ติดต่อโดยการสัมผัสกับสัตว์ป่วยหรือซากสัตว์  จากน้ำ อาหาร หรืออุปกรณ์ที่ปนเปื้อนเชื้อ  เกิดมากช่วง ฤดูฝนหรืออากาศชื้น ทำให้โค-กระบือตายจำนวนมากในระยะเวลาอันสั้น  สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจแก่เกษตรกร ฉีดวัคซีนป้องกันปีละครั้ง ก่อนเข้าฤดูฝน กักสัตว์ใหม่ก่อนนำเข้าฝูง จัดการสุขาภิบาลในฟาร์ม ไม่ให้น้ำขังสกปรก ถ้ามีสัตว์แสดงอาการ รีบแจ้งเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ทันที

          1.1.3 โรคไข้ดิน  เมลิออยโดสิส เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย พบมากใน ดินและน้ำตามธรรมชาติ โดยเฉพาะในเขตร้อนชื้น เช่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  ติดต่อโดยการสัมผัสดินหรือน้ำที่มีเชื้อ ผ่านทางบาดแผล การหายใจเอาฝุ่นดินที่มีเชื้อเข้าไป การกินน้ำหรืออาหารที่ปนเปื้อนเชื้อ  อาการ ไข้สูงเรื้อรัง คล้ายวัณโรค  ปอดอักเสบ หอบเหนื่อย  ติดเชื้อในกระแสเลือด ช็อกและเสียชีวิตได้รวดเร็ว  ถ้าไม่ได้รักษา อัตราเสียชีวิตสูงถึง 40% การรักษา ต้องใช้ยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน (อย่างน้อย 3–6 เดือน)  การป้องกัน สวมรองเท้าบูทและถุงมือเมื่อทำงานในนา  หลีกเลี่ยงการสัมผัสดิน/น้ำถ้ามีแผล  ดื่มน้ำสะอาด หลีกเลี่ยงน้ำไม่ผ่านการต้ม ผู้ป่วยเบาหวานควรควบคุมระดับน้ำตาลให้ดี

          1.2 โรคในสัตว์ปีก ไข้หวัดนก นิวคาสเซิล อหิวาต์เป็ด-ไก่  

          1.2.1 โรคไข้หวัดนก เป็นโรคติดเชื้อไวรัสที่สำคัญในสัตว์ปีก เช่น ไก่ เป็ด ห่าน นกพิราบ และยัง สามารถแพร่สู่คนได้ เกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ การติดต่อ ผ่านน้ำลาย น้ำมูก อุจจาระ อาหาร น้ำ เครื่องมือเลี้ยง หรือเสื้อผ้ารองเท้าที่ปนเปื้อน สู่คน : โดยการสัมผัสใกล้ชิดกับสัตว์ป่วย ซากสัตว์ป่วย หรือการฆ่า–ชำแหละ อาการในสัตว์ปีก ซึม ไม่กินอาหาร ไข่ลดลงผิดปกติ หงอน-เหนียงบวม เขียวคล้ำ ท้องเสีย ตายกะทันหันเป็นจำนวนมาก  อาการในคนกรณีติดเชื้อ ไข้สูง หนาวสั่น เจ็บคอ ไอ หายใจลำบาก  ปอดอักเสบรุนแรง อาจเสียชีวิต การป้องกัน เลี้ยงสัตว์ปีกแบบปิด ลดการสัมผัสนกป่าหมั่นทำความสะอาดโรงเรือนและอุปกรณ์ ทำลายซากสัตว์ป่วยอย่างถูกวิธี (ฝัง/เผา)  ผู้เลี้ยงควรใส่ หน้ากาก ถุงมือ รองเท้าบูท  ห้ามเชือดหรือกินสัตว์ปีกที่ป่วย/ตายผิดปกติ  ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ตามคำแนะนำของสัตว์แพทย์

          1.2.2 โรคนิวคาสเซิล เป็นโรคติดเชื้อไวรัสในสัตว์ปีก โดยมีอาการหลากหลายตั้งแต่ไม่รุนแรงถึงรุนแรง และอาจนำไปสู่การตายของสัตว์ได้. เกิดจากเชื้อไวรัสพารามิกโซไวรัส. การวินิจฉัยอาศัยผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการควบคุมโรคทำได้โดยการฉีดวัคซีน การกักกันโรค และการกำจัดสัตว์ที่ติดเชื้อในกรณีที่มีความรุนแรง

          12.3 โรคอหิวาต์เป็ด-ไก่ เป็นโรคติดต่อร้ายแรงในสัตว์ปีก เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ทำให้สัตว์ป่วยเฉียบพลันหรือไม่แสดงอาการ และตายอย่างรวดเร็ว โดยมีอาการไข้สูง ท้องเสีย ถ่ายเป็นสีเหลืองเขียว หายใจลำบาก และหน้า-หงอนสีม่วงคล้ำ การป้องกันทำได้โดยการฉีดวัคซีน ควบคุมความหนาแน่นของสัตว์ และสุขอนามัยในโรงเรือน

          2.1 การดำเนินการช่วยเหลือเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์กรณีประสบภัยพิบัติ 

          การช่วยเหลือแบ่งออกเป็น ก่อนเกิดภัย – ระหว่างภัย – หลังเกิดภัย เพื่อให้เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์สามารถกลับมาฟื้นตัวและเลี้ยงชีพต่อไปได้อย่างยั่งยืน

          สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดอำนาจเจริญ ร่วมกับ ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์อำนาจเจริญ ได้เตรียมพร้อม เสบียงสัตว์ จำนวน 48,000 กิโลกรัม คลังเสบียงสัตว์ จํานวน 4 แห่ง (อ.เมือง 1 แห่ง, อ.หัวตะพาน 2 แห่ง, อ.ลืออำนาจ 1 แห่ง) จุดอพยพสัตว์ 28 จุด (7 อําเภอ) ยานพาหนะสําหรับย้ายสัตว์ 1 คัน และวัสดุเวชภัณฑ์ รวมทั้งจัดหน่วยสัตว์แพทย์เคลื่อนที่

           การเยียวยาเกษตรกร  สำรวจความเสียหาย (จำนวนสัตว์ที่ตาย เจ็บป่วย โรงเรือนพัง ฯลฯ)  จ่ายเงินชดเชยตามหลักเกณฑ์ของทางราชการ เช่น  โค กระบือ สุกร เป็ด ไก่ ที่เสียหาย  ค่าฟื้นฟูโรงเรือนหรือบ่อเลี้ยง  แจกจ่ายพันธุ์สัตว์/พันธุ์ปลาเพื่อฟื้นฟูการเลี้ยง

          2.3 ภัยร้ายจากสารเร่งเนื้อแดงในภาคปศุสัตว์

          สารเร่งเนื้อแดง  เช่น ไซลีนทอล, เคลนบูเทอรอล ถูกลักลอบใช้ใน สุกร โค กระบือ แพะ เพื่อให้สัตว์เจริญเติบโตเร็ว  กล้ามเนื้อแดงแน่น ไขมันน้อย ดูน่าซื้อ  แต่จริง ๆ แล้ว เป็นอันตรายทั้งต่อผู้บริโภคและเกษตรกรผู้เลี้ยง   อันตรายต่อผู้บริโภค พิษเฉียบพลัน: ใจสั่น มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว ความดันสูง วิงเวียน อาเจียน พิษเรื้อรัง: กระทบหัวใจและหลอดเลือด อาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ เด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้ป่วยโรคหัวใจ เสี่ยงสูงเป็นพิเศษ อันตรายต่อเกษตรกรผู้เลี้ยง  หากใช้ผิดวิธี อาจสูดดมหรือสัมผัสสารเข้าร่างกาย เกิดอาการมึนงง ใจสั่น  ต้นทุนฟาร์มเสียหาย หากถูกตรวจพบ ไม่สามารถจำหน่ายผลผลิตได้

          กรมปศุสัตว์ มุ่งเน้นไม่ให้เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ลักลอบใช้สารเร่งเนื้อแดงในการเลี้ยงสัตว์ มีการรณรงค์ให้ความรู้แก่เกษตรกรถึงอันตรายของสารเร่งเนื้อแดง และส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์ตามมาตรฐานฟาร์มที่ดีอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นการส่งเสริมการพัฒนาสินค้าเกษตรสู่มาตรฐานเพื่อสนับสนุนการส่งออกผลิตภัณฑ์ปศุสัตว์ไปจำหน่ายยังต่างประเทศ พร้อมทั้งสร้างความตระหนักรู้แก่ผู้บริโภคในการเลือกซื้อเนื้อสัตว์ที่ปลอดภัย โดยสังเกตจากลักษณะเนื้อสัตว์ที่ไม่มีสีแดงเข้มผิดธรรมชาติ ไม่แห้งเหนียว หรือมีน้ำซึมออกมามากผิดปกติ  ทั้งนี้ หากต้องการซื้อเนื้อสัตว์ ผู้บริโภคควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ปศุสัตว์ที่ปลอดภัย โดยสังเกตจากสัญลักษณ์ ปศุสัตว์ OK ซึ่งได้รับการรับรองจากกรมปศุสัตว์ หรือป้ายทองอาหารปลอดภัย (Food Safety) และหากพบผู้กระทำความผิดสามารถแจ้งเบาะแสได้ที่สายด่วนกรมปศุสัตว์ 063-225-6888 หรือแจ้งข้อมูลผ่าน Application DLD 4.0 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง

          “เลือกซื้อสินค้าครั้งใด มองหาตราสัญลักษณ์ ปศุสัตว์ OK”แนะนำสถานที่จำหน่าย “ปศุสัตว์ OK”  จังหวัดอำนาจเจริญ “ปศุสัตว์ OK” เป็นการสร้างมาตรฐานสินค้าปศุสัตว์และความปลอดภัยของผู้บริโภค โดยครอบคลุมตลอดกระบวนผลิต ตั้งแต่ระบบการเลี้ยงสัตว์ต้องมาจากฟาร์มมาตรฐาน GAP (Good Agricultural Practices) โรงฆ่าที่ถูกกฎหมายกระบวนการฆ่าสัตว์ถูกสุขลักษณะ โรงแปรรูปที่ได้มาตรฐาน และสถานที่จำหน่ายถูกสุขอนามัย เพื่อเป็นทางเลือกของผู้บริโภคในการเลือกซื้อสินค้าปศุสัตว์ที่ได้คุณภาพมาตรฐาน โดยเป็นโครงการที่ต่อยอดมาจากโครงการเขียงสะอาด และโครงการนี้เป็นการยกระดับอุตสาหกรรมการเลี้ยงสัตว์ และยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยของเนื้อสัตว์ของประเทศไทย โดยใช้ตราสัญลักษณ์ปศุสัตว์ OK เป็นสัญลักษณ์สำหรับสถานที่จำหน่ายเนื้อสัตว์ที่ได้รับการรับรองจากกรมปศุสัตว์ว่าจำหน่ายเนื้อสัตว์ที่ถูกสุขลักษณะ มีกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐานทุกขั้นตอน เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคว่าได้เลือกซื้อเนื้อสัตว์ที่ปลอดภัยอย่างแท้จริง