องค์ความรู้เรื่อง ศัตรูข้าวและการควบคุม

     ศัตรูข้าวและการควบคุมถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับพี่น้องเกษตรกรในการปกป้องผลผลิต #ศัตรูพืช คือ #สิ่งมีชีวิตที่เข้าทำลายพืชผลทางการเกษตร ส่งผลให้ผลผลิตลดลงทั้งปริมาณและคุณภาพ ศัตรูข้าวที่สำคัญมีหลายกลุ่ม ได้แก่:
- แมลงศัตรูข้าว มีทั้งกลุ่มปากกัดที่ทำลายใบและลำต้น เช่น หนอนกอข้าว และกลุ่มปากดูดที่ดูดกินน้ำเลี้ยงจากต้นข้าว ทำให้พืชอ่อนแอ เช่น เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล
- โรคพืช เกิดจากเชื้อโรคต่างๆ เช่น เชื้อรา (ก่อให้เกิดโรคใบไหม้, โรคเมล็ดด่าง), แบคทีเรีย (โรคขอบใบแห้ง), และไวรัส (โรคใบส้ม)
- สัตว์ศัตรูพืช เช่น หนูนา , ปูนา , และหอยเชอรี่ ที่เข้าทำลายต้นข้าวโดยตรง
- วัชพืช ที่ขึ้นแข่งขันแย่งน้ำและธาตุอาหารจากต้นข้าว

   อย่างไรก็ตาม ในระบบนิเวศการเกษตรยังมี ศัตรูธรรมชาติ ซึ่งเป็นมิตรต่อเกษตรกร ทำหน้าที่ควบคุมศัตรูพืชเหล่านี้ ได้แก่ ตัวห้ำ (เช่น ด้วงเต่า), ตัวเบียน (เช่น แตนเบียนชนิดต่างๆ), และกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ เช่น ไตรโคเดอร์มา, บาซิลลัส ซับทิลิส (บีเอส), บิวเวอเรีย และเมตาไรเซียม ซึ่งช่วยทั้งควบคุมโรคและแมลง

   หลักการสำคัญในการจัดการคือ #การจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน (IPM) ซึ่งเน้นการสร้างสมดุลในระบบนิเวศ ลดการพึ่งพาสารเคมี และส่งเสริมการใช้ชีวภัณฑ์ ซึ่งเป็นแนวทางที่หลายประเทศทั่วโลกให้ความสำคัญเพื่อความยั่งยืน
สำหรับอัตราการใช้จุลินทรีย์ควบคุมศัตรูข้าวเบื้องต้น:
- บิวเวอเรีย (ควบคุมแมลง): 1 กก. ต่อน้ำ 80 ลิตร
- เมตาไรเซียม (ควบคุมแมลง): 1 กก. ต่อน้ำ 100 ลิตร
- ไตรโคเดอร์มา (ควบคุมโรคเชื้อรา): 1 กก. ต่อน้ำ 200 ลิตร
- บาซิลลัสซับทิลิส (ควบคุมโรคเชื้อราและแบคทีเรีย): 1 ซอง ต่อน้ำ 400 ลิตร

     การเลือกใช้วิธีการควบคุมที่เหมาะสมและปลอดภัย จะช่วยให้เกษตรกรลดความเสียหาย รักษาผลผลิต และดูแลสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน

ขอขอบพระคุณ กรมส่งเสริมการเกษตร และศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืชจังหวัดชลบุรี สำหรับองค์ความรู้และข้อมูลที่เป็นประโยชน์นี้
ศัตรูข้าว การควบคุมศัตรูพืช เกษตรยั่งยืน ชีวภัณฑ์ IPM