ไข่เน่า เป็นชื่อของต้นไม้ดอกหอม

ชื่อวิทยาศาสตร์:Vitex glabrata R. Br.

ชื่อวงศ์:VERBENACEAE LAMIACEAE

ชื่ออื่นๆ:คมขวาน โคกฝรั่ง(กลาง) ขี้เห็น(อุบลราชธานี-เลย) ปลู(สุรินทร์-เขมร)

ไข่เน่า เป็นชื่อพรรณไม้เก่าแก่โบราณ 

ซึ่งคนสมัยนี้ไม่ค่อยรู้จัก นอกจากคนที่ทำงานกับชุมชนในพื้นที่ป่าต่างๆในเมืองไทย แม้แต่ชาวบ้านบางท้องถิ่นก็อาจจะโค่นทิ้งไป แต่ปัจจุบันนี้บางหน่วยงาน เช่น ส่วนพัฒนาวิสาหกิจชุมชนผืนป่าตะวันตก กาญจนบุรี ได้รณรงค์ให้คุณค่าของต้นไข่เน่า ในสรรพคุณตามภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ ที่ถ่ายทอดมารุ่นต่อรุ่น 

ไข่เน่า เป็นไม้ยืนต้นมีทั้งขนาดกลางและขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 20 เมตร เนื้อไม่แข็ง นำมาทำเป็นเครื่องเรือน เฟอร์นิเจอร์ หรือไม้ก่อสร้างได้ จึงเป็นที่รู้จักนำมาแปรรูปในพื้นที่ต่างๆ และในกลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้กล่าวถึงและยกให้เป็นผลไม้บำรุงสมอง บำรุงสุขภาพ และหมอชาวบ้านก็บอกว่า บำรุงระบบเพศด้วย เพราะมีสรรพคุณทางสมุนไพรที่อุดมไปด้วยแคลเซียมบำรุงกระดูก สำหรับผู้สูงอายุ รักษาโรคเบาหวาน บำรุงไต เปลือกต้นช่วยรักษา พิษตาน ซาง แก้ไข ขับพยาธิ รากแก้ท้องเสีย ท้องร่วง ผลและเปลือกผล แก้โรคเกล็ดกระดี่ขึ้นนัยน์ตา ผลสุกของไข่เน่ากินสดก็เป็นผลไม้ มีรสหวานเอียน นิยมจิ้มเกลือ หรือคลุกเกลือแช่ผึ่งแดดเก็บถนอมอาหารได้ หรือจะดองน้ำเกลือก็เก็บได้นาน ผลอ่อนของไข่เน่ามีสีเขียว สุกแล้วจะเป็นสีม่วงดำ เนื้ออ่อนนุ่มรสหวานอมเปรี้ยว แต่กลิ่นออกเหม็นขนาดเล็กลักษณะรูปไข่กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3 เซนติเมตร บางคนนำไปทำ "ขนมไข่เน่า" โดยวิธีการเหมือนการทำขนมกล้วยแต่เปลี่ยนจากกล้วยเป็นผลไข่เน่าหยอดใส่ใบตองทรงกรวยแหลม เอามะพร้าวขูดโรยหน้าแล้วนำไปนึ่งสุก แต่ส่วนใหญ่นิยมนำไปปรุงเป็น "น้ำลูกไข่เน่า" โดยมีส่วนปรุงผสมเพิ่ม เช่น เกลือ น้ำตาลกรวด มะขามเปียก ใบเตย ต้มน้ำรวมกับผลไข่เน่าให้เดือด แล้วกรอง โดยดื่มเป็นเครื่องดื่มแช่เย็นหรืออุ่นๆ ก็เป็นน้ำดื่มสมุนไพรรสเลิศ

ต้นไข่เน่า ใช้เมล็ดเพาะปลูกได้ รอผมเพียง 7 ปี ก็ออกผลไข่เน่าให้แปรรูป และชื่นชมดอกเล็กๆ กลิ่นหอมเป็นช่อตามซอกปลายกิ่ง สีม่วงอ่อนหรือม่วงอมชมพู ทุกวันนี้ชาวบ้านหันมาปลูกไว้แปรรูปทั้งผล และเนื้อไม้ ทำให้กลายเป็นไม้มีค่าที่คนรู้จักมากขึ้นแล้ว

ที่มา:แปลกที่ชื่อ แต่ฉันคือต้นไม้

ผู้เขียน:เมย์วิสาข์

เผยแพร่:วันอังคารที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ.2563