มวนลำไย เป็นศัตรูที่สำคัญของลำไยทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัย อาศัยดูดกินน้ำเลี้ยงจากยอดอ่อน ช่อดอกและช่อผล ทำให้ยอดเหี่ยว ผลร่วง ผลผลิตลดลงและไม่ได้คุณภาพ ที่ข้างลำตัวส่วนปลายสุดของท้อง มีต่อมสกัดน้ำเหลวไว้ต่อสู้ศัตรู ของเหลวนี้มีกลิ่นเหม็นและเป็นพิษ มวนจะปล่อยน้ำพิษดังกล่าวออกมาเมื่อได้รับการรบกวน ถ้าของเหลวถูกผิวหนังจะมีอาการปวดแสบปวดร้อนทันที ทำให้บริเวณนั้นมีสีน้ำตาลไหม้ บางรายที่แพ้มากผิวหนังจะพองและลอกหลุดไป ของเหลวนี้ทำให้ผิวเปลือกลำไยมีสีคล้ำซึ่งเป็นปัญหาสำคัญในการส่งออก
พบมวนลำไยตลอดทั้งปีในแหล่งปลูกลำไยและลิ้นจี่ การระบาดพบเป็นประจำทุกปีในช่วงลำไยและลิ้นจี่ออกดอกติดผล แต่จะพบปริมาณสูงสุด 2 ระยะ คือ ระยะแรกเป็นมวนที่อยู่ข้ามฤดู พบในเดือนกุมภาพันธ์และมีนาคม เป็นช่วงที่มวนมารวมกลุ่มจับคู่ผสมพันธุ์และวางไข่ ระยะหลังเป็นมวนรุ่นใหม่พบปริมาณสูงสุดในเดือนกรกฎาคม และสิงหาคม จำนวนไข่สูงสุดในเดือนมีนาคม ส่วนตัวอ่อนพบ
ปริมาณสูงสุดในเดือนมีนาคม เมษายน และกรกฎาคม
ศัตรูธรรมชาติ
ในสภาพธรรมชาติ พบศัตรูธรรมชาติของมวนลำไยหลายชนิด เช่น แตนเบียนไข่ Anastatus sp.
nr. japonicas ทำลายไข่ของมวนลำไย แตนเบียนไข่ Ooencyrtus phongi ทำลายไข่ของมวนลำไยและเชื้อรา Paecilomyces lilacinus ทำลายตัวอ่อนและตัวเต็มวัยของมวนลำไย นอกจากนั้นยังมีมดแดง เป็นตัวห้ำกัดกินตัวอ่อนมวนลำไย วัย 1 และวัย 2
การป้องกันกำจัด
1. โดยวิธีจับตัวเต็มวัย ตัวอ่อน และไข่ ทำลายเสีย ในเดือนมกราคมและกุมภาพันธ์ มวนเริ่มจับ
กลุ่มและผสมพันธุ์อยู่ต้นใดต้นหนึ่งของลำไยและเป็นเวลาที่มวนลำไยว่องไวมาก ให้เขย่ากิ่งในเวลาเช้ามืด
มวนจะทิ้งตัวตกลงมาให้เก็บรวบรวมทำลายเสีย ส่วนไข่มวนลำไยมีขนาดใหญ่อยู่เป็นกลุ่มมองเห็นได้ง่าย
2. ควรตัดแต่งกิ่ง เพื่อไม่ให้ใบหนาทึบจนเกินไปเพราะจะเป็นที่หลบซ่อนและพักอาศัยของตัว
เต็มวัยเพื่ออยู่ข้ามฤดู
3. การใช้สารฆ่าแมลงพ่นก่อนลิ้นจี่และลำไยออกดอก ในเดือนธันวาคม สารฆ่าแมลงที่ใช้ได้
ผล ได้แก่ carbaryl (85% WP) อัตรา 45-60 กรัมหรือ lambdacyhalothrin (2.5% EC) อัตรา 10 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร
***การพ่นสารฆ่าแมลงควรหลีกเลี่ยงในช่วงที่ดอกลำไยและลิ้นจี่บาน เพื่อลดอันตรายที่เกิดขึ้นกับผึ้ง และควรงดพ่นในช่วงที่มีการปล่อยแตนเบียนไข่ หรือเมื่อสำรวจพบว่า ไข่มวนลำไยถูกแตนเบียนทำลายในปริมาณสูง (ไข่มวนลำไยเปลี่ยนเป็นสีดำ)

ที่มา : สำนักควบคุมพืชและวัสดุการเกษตร