ปลูกผักบนคันดิน ใช้น้ำน้อยอยู่ได้เป็นสิบปี

แปลงเกษตรแนวใหม่ ปลูกผักบนคันดินใช้น้ำน้อยอยู่ได้เป็นสิบปี!!

ทำเกษตร มีหลากหลายสารพัดวิธีที่อาจไม่มีในเชิงวิชาการ แต่สำหรับวิธีนี้ผมขอเรียกง่าย ๆ ว่า การปลูกผักบน

คันดิน หรือ การทำคันดินปลูกผัก โดยภาษาที่เข้าใจกันในสากลบอกไว้ว่าเป็นวิธีแบบ Hugelkultur คือ วิธีการทำเกษตรที่เกิดจากการสังเกตธรรมชาติ ว่าในบริเวณต้นไม้หรือกิ่งไม้ที่ล้มที่ร่วงทับถมกันในป่านั้น จะเป็นพื้นที่ที่สามารถรักษาความชื้นได้ดีกว่าบริเวณอื่น ๆ โดยรอบ และมักจะมีตะไคร่ มอส หรือเห็ดเกาะตามขอนไม้ โดยเฉพาะในหน้าแล้ง ดินบริเวณขอนไม้ก็จะมีความชื้นมากกว่าบริเวณอื่น เมื่อไม้ย่อยสลายก็จะทำให้ดินบริเวณใกล้ ๆ ขอนไม้มีความอุดมสมบูรณ์มากกว่าบริเวณอื่นด้วย ตลอดระยะเวลานานนับ 10 ปี หลังจากที่เศษซากพืชถูกย่อยสลายจนหมดสิ้นแล้ว บริเวณดังกล่าวก็จะกลายเป็นกองดิน (mound) ที่มีธาตุอาหารมากมายเมื่อสามารถใช้พื้นที่เหล่านั้นให้เกิดประโยชน์โดยการนำพืชผักไปปลูกก็จะมีอัตราการงอกสูง เทคนิคดังกล่าวเรียกว่า Hugelkultur ซึ่งเป็นภาษามันแปลว่า mound culture น่าจะแปลเป็นภาษาไทยว่าวัฒนธรรมเนินดิน ซึ่งฟังดูแปลก ๆ และไม่สื่อความหมายมากนัก จึงอาจใช้ชื่อว่า Hugelkultur ตามเขา หรือตามผมคือ การปลูกผักบนคันดิน หรือ การทำคันดินปลูกผักเอาไว้เป็นแปลงเกษตรสำหรับปลูกผักนั้นเอง

 ทำเกษตรบนคันดิน ด้วยวิธี Hugelkultur อย่างไรให้ได้ผล

วิธีการก็คือ ใช้ท่อนซุงหรือพวกกิ่งไม้ เศษใบไม้ใบหญ้าต่าง ๆ มากองสุมเป็นฐานและก่อเป็นแปลงผักให้สูงขึ้นเพื่อใช้ในการปลูกผักหรือทำประโยชน์ต่าง ๆ ด้านการเกษตรอินทรีย์ ซึ่งประโยชน์ของการปลูกผักโดยวิธีนี้ คือ พืชผักที่เราปลูกนั้นจะได้รับสารอาหารจากกิ่งไม้เศษไม้ที่นำมากองสุม ๆ เอาไว้และถูกย่อยสลายด้วยธรรมชาติ เป็นการช่วยให้อาหารและความชื้นตามธรรมชาติ โดยแปลงเกษตรแบบนี้แทบจะไม่ต้องรดน้ำเลย หรือใช้น้ำน้อยมากในการรดน้ำให้พืชผักประสิทธิภาพที่จะได้สำหรับการปลูกผักบนคันดิน หรือการทำคันดินปลูกผักด้วยวิธี Hugelkultur นี้คือเราจะต้องทำให้แปลงผักกองสุมนี้ให้สูงและกว้าง ยิ่งสูงมาก กว้างมาก ก็ยิ่งไม่ต้องเปลืองน้ำกันมากแต่ขอแนะนำให้เอาไม้หรือซากพืชที่สามารถย่อยสลายได้ในระยะเวลาสั้น ๆ นะครับ หากนำไม้สดมากองสุม ๆ กันอาจต้องใช้เวลาเป็นปีเพื่อจะได้แปลงผักแบบนี้ แต่รับรองว่า ทำแล้วจะได้แปลงผักที่ไม่ต้องรดน้ำชุ่มไปอีกนานเลยทีเดียว ข้อมูลระบุว่าการทำแปลง Hugelkultur 1 ครั้งสามารถใช้งานได้ยาวนานเกิน 10 ปี เอาไปลองกันเลย ผู้เขียนคิดว่าหากนำวิธีนี้มาจัดสวนล่ะก็ สวนจะอยู่กับเราไปอีกหลายสิบปีเลยทีเดียว ที่สำคัญไม่ต้องรดน้ำพรวนดินบ่อย ๆ ดีมาก ๆ เลย

...........................................................................
เกร็ดความรู้เกษตรและสหกรณ์ จาก สนง.กษ.ปน. ออนไลน์
ที่มา : facebook ก้าวเกษตร
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ : www.moac.go.th
...........................................................................